Panicau(-dis-Aup)
Eryngium alpinum
Apiaceae Umbelliferae
Noms en français : Panicaut des Alpes, Chardon bleu des Alpes.
Descripcioun :Lou panicau-dis-Aup es uno planto raro dins noste relarg. Trachis dins li prado de mountagno dessubre 1400 m. Se recounèis à si noumbróusi bratèio bluio (>12). Li fueio de baso soun entiero, aquésti de cambo soun descoupado.
Usanço :Coume fai de poulìdi flour, se cultivo dins li jardin. Li jóuini fueio soun manjadisso e li flour estoumatico. Pamens lou fau pas acampa qu'èi prouteji, marca sus la listo roujo, categourìo NT, quàsi menaça.
Port : Erbo
Taio : 30 à 80 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Eryngium
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 2,5 à 4,5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 1400 à 2300 m
Aparado : Noun
Juliet à avoust
Liò : Prado
- Prado à rousèu
Estànci : Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Aupenco
Ref. sc. : Eryngium alpinum L., 1753
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753